FAŞİZM NEDİR?
Faşizm;
İtalya’da, Musolini’nin önderliği altında 1919’da başlayan, adını 1922-1943 yılları arasında iktidarda bulunan partiden alan, sendikalara, meslek kuruluşlarına dayanan, devlet sınırlarını genişletmek ereğini güden, tüm yetkilerin tek partinin ve tek kişi inin elinde toplandığı düzen.
Demokratik düzen yerine aşırı, çarpıtılmış bir ulusçuluğa dayanan bir baskı düzeni kurmayı amaçlayan öğreti.
Faşizm, 1922-1943 yılları arasında İtalya’da uygulanan, tek parti diktatörlüğüne, radikal milliyetçiliğe, halkçılığa ve meslek kuruluşlarına dayanan bir idare sistemi. Otoriter ve milliyetçi, aşırı sağ görüşlü politik veya sosyal sistem.
>Faşizm milleti ya da ırkı organik bir birlik olarak yüceltip diğer tüm kavramlardan üstün tutan aşırı sağ bir ideolojidir. Bir ülkedeki düşüş veya yok oluş periyodunun arkasından milliyetçilik veya ırkçılık gazıyla yeniden doğuş miti oluşturmayı hedef alır. Buna göre, faşizm kendilerine göre ahlaki çöküş saydıkları materyalizm ve bireycilik gibi yeni oluşumlara karşı insanları bir devrime çağırır ve ırkı/milleti tehdit eden bu yabancı güçleri yok etmeyi hedefler.
>Faşizm erkekliği, gençliği, mistik birlikteliği ve bunlar gibi şiddet üretebilecek her türlü gücü makbul sayar. Genellikle, ama her zaman değil, ırk üstünlüğünü, etnik zulümü, emperyalist genişmeyi ve soykırımı teşvik eder. Faşizm genellikle erkek üstünlüğünü açıkça savunsa da bazen ırkın veya milletin kadınlarına da dayanışma vadeder.
>Faşizm gücü elde etmek için bir kitle hareketi başlatmayı hedefler. Toplumun bütün noktalarını kaba kuvvetle ve totalitaryan bir devlet aracılığıyla otoritesi altına almak ister. Hem bir hareket hem bir rejim olarak, faşizm kitle organizasyonlarını bütünleşme sistemi ve kontrol aracı olarak kullanır. Ve organize şiddetle de bütün muhalefeti baskı altına alır. Yine kendi ideolojilerini yaymak için okullarda tamamen ezberci bir eğitimle tek tip insan yetiştirmeyi hedef alır.
>Faşizm liberalizme ve neo-liberalizme düşman olsa da hepsinden belli bir miktar içinde bulundurur. Faşizm sınıf mücadelelerini ve işçilerin enternasyonalini ırk veya millet birliğine karşı bir tehdit olarak görüp reddetse de, kapitalistlere, büyük sermayelere ve toprak sahiplerine suçu onlar üzerine atarak veya radikal komplo teorileri üreterek saldırır. Faşizm liberal doktrinleri olan birey özgürlüğünü, politik çeşitliliği ve temsilci hükümeti reddetse de, milletin politikaya iştirak etmesini ister ve parlamentoyu amaçlarına ulaşmak için kullanır.
>Faşist ülkelerin illa diktatörlükle yönetilmesi gerekmez. Seçim sistemiyle ayakta duran faşist ülkeler de olabilir. Ama yine de faşizmin hayalinde tek bir önderin yönetiminde olmak vardır. Faşizm kelimesi Latince grup anlamına gelen ‘fasces’ kelimesinden gelir. Faşizm İtalyan milliyetçiliği demek değildir!
>Faşizmin genel özelliklerinde diğeri, temelde güçlü ve karizmatik otorite üzerine kurulmuş olmasıdır. Genellikle orta sınıf ve altı üzerinden yükselen bir ideoloji olmuştur. Faşizmde önemli olan diğer bir nokta otoriter liderin güçlü bir retorik kullanması gerekliliğidir. Faşist liderlere bakıldığında çok iyi birer propagandacı oldukları görülmektedir.
>Aşırı milliyetçi olan faşizm, totaliter bir yönetim biçimidir. Faşizm ölü bir ideoloji değildir, hala varlığını korur ve dünya için tehlikeli bir ideolojidir. Özellikle etnik milliyetçiliğe dayanan bu faşizm günümüzde post-faşizm adını almıştır.
Faşist Hareketlerin Ortak Özellikleri
Faşizm denildiğinde ilk aklımıza gelen özellikle Avrupa’da İtalya’da Mussollini ve Almanya’da Hitler’in faşizm uygulamaları akla gelmektedir.
Güçlü ve devamlı milliyetçilik: Faşistler milliyetçi sloganları, sembolleri, şarkıları ve diğer donatıları sürekli kullanırlar. Her yerde bayraklar görülür, elbiselere ve kamusal alanlara bayrak sembolleri yapıştırılır.
İnsan haklarını hor görme: Düşman korkusu ve güvenlik ihtiyacı yüzünden, faşistler bazı hallerde ihtiyaç yüzünden insan haklarının askıya alınabileceğini söylerler. İşkenceyi, idamı, suikastları, uzun süreli hapis cezalarını onaylarlar.
Birleştirici amaçla düşmanların belirlenmesi: İnsanlar birleşik milliyetçi bir çılgınlık içinde ortak bir tehdidi veya düşmanı elemek için bir araya gelirler: farklı ırkları, etnik veya dini azınlıkları, ya da diğer azınlıkları, liberalleri, komünistleri, sosyalistleri vs…
Ordunun egemenliği: En kötü ekonomik koşullarda bile orduya yüksek oranda mali pay ayrılması gerektiğini söylerler. Askerlik görevinin en kutsal görev olduğunu iddia ederler. Bireylerin fiziksel gücünü kutsallaştırırlar.
Azgın cinsiyetçilik: Faşist hareketler neredeyse tamamen erkek egemen bir yapıdadır. Erkekliği ve erkek olmayı yüceleştirirler. Faşistlere göre geleneksel cinsiyet rolleri çok daha katıdır. Boşanma, kürtaj, eşcinseller ve evlilik dışı ilişki baskı altına alınır ve devletin aile kurumunun en önemli koruyucusu olması gerektiğine inanılır.
Kontrol edilen medya: Bazen medyanın direk hükümet tarafından; fakat bazen endirekt olarak hükümet tarafından kontrol edilmesi gerektiğini söylerler. Sansürü savunurlar
Ulusal güvenlik takıntısı: Korku motive edici bir vasıta olarak faşistler tarafından kitleleri kontrol etmek için kullanılır.
Din ve faşistler sıkı sıkıya birbirine bağlıdır: Faşistler, ülkedeki en yaygın dini, kamunun düşüncelerini kendi çıkarları doğrultusunda değiştirmek için kullanır. Dinin en büyük prensipleri liderin hareketlerine karşı olsa da dini kelimeler ve terimler faşist liderler tarafından sürekli kullanılır.
Anonim Şirketlerin Gücü Korunur: Bir ülkede faşistleri iktidara getiren genelde sanayi ve iş aristokrasisi olduğu için her iki taraf da karşılıklı olarak birbirlerini korur ve destek sağlar
İşçiler baskı altına alınır: Organize işçi hareketi faşistlere karşı tek büyük tehdit olduğu için işçiler yoğun bir şekilde baskı altına alınmak istenir. Sendikalar ya tamamen ortadan kaldırılmak, ya da tamamen susturulmak istenir.
Entelektüelleri ve sanatı hor görme: Faşistler açıkça eğitime ve akademisyenlere karşı düşmanlığı teşvik eder. Profesörlerin sansürlenmesini veya tutuklanması gerektiğini iddia eder, iktidara gelince bunu yaparlar. Gelemezlerse de bu kişilere suikast düzenlerler. Sanatsal alandaki özgür ifadeye sürekli saldırırlar
Suç ve ceza takıntısı: Faşistler polise kanunları uygulamak için sınırsız yetki verilmesi gerektiğini iddia ederler. İnsanların milliyetçilik adına polisin kötü hareketlerini umursamaması gerektiğini hatta bazı özgürlüklerinden vazgeçmeleri gerektiğini düşünürler. Zaten faşist ülkelerde sınırsız güce sahip bir ulusal polis örgütü vardır
Yaygın hemşehricilik ve yolsuzluk: Faşist hareketler genelde bir grup akraba veya dost tarafından yönetilir. İktidara gelince önemli pozisyonlara birbirlerini korumak için akrabalarını veya yakın dostlarını tayin ederler. Faşist iktidarlarda doğal kaynakların ve hatta hazinenin bile kullanımının bireyler tarafından yapıldığı görülür.
