KARL MARX ve MARKSİZM

Marx ve Marksizim…

Marksizm bir siyasal felsefe akımıdır. Ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü olup, kapitalist düzenin çözümlenmesini içermektedir. Uluslararası ilişkilerde realist ve liberaliz ana akımlarından farklı olarak eleştirel ve radikal bir düşünce akımı olduğu söylenebilir.

Marksizm’in iki önemli ideolojisi Karl Marx ve Friedrich Engels, çalışmalarında sistematik eşitsizlik ve istikrarsızlığa dikkat çekmişlerdir. Marx’ın görüşüne göre bütün üretim biçiminin sınıf çatışmasını ortaya çıkaracağı bir gerçektir.  İngilizce ’de ‘class struggle’ olarak ifade edilen sınıf çatışması, üst sınıfın (burjuva) alt sınıftan     (proletarya) üstte olduğunu anlatmaktadır.

Kapitalizmin arzusu kar elde etmektir. İşte bu yüzden üretimde yapılan her kar, Karl Marx için bir sömürüdür, emeğin sömürülmesidir. İşçinin emeğinin, iş gücünün değerinin üzerinde yarattığı değere, kapitalist düzen içerisinde birileri tarafından el konulmaktadır. Buna ‘artı değer yasası’ denmektedir ve kapitalizmin ekonomik temel yasasıdır. Karl Marx ve Friedrich Engels bu değerden, emeğin sömürülmesinden, proletaryanın ezilmesinden ‘Komünist Manifesto’ adlı eserde bahsetmişlerdir.

Marx ‘çılık Nedir?

Marx’ın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım. Karl Marx ve Friedrich Engels’in geliştirdiği, ‘Bilimsel Toplumculuk’ doğrultusundaki felsefe, toplum ve ekonomi öğretisi. Marx’çılar felsefelerini eytişimsel özdekçilik olarak adlandırırlar. Marx’çılığın dayandığı temel, insanlığın tarihsel ve toplumsal gelişmesinin ekonomik güçler ve ilişkilerle belirlenmiş olduğu ve düşünce ile ilgili tinsel güçlerin de bunların bir yansıması olduğu görüşüdür.

Ekonomik ilişkiler ve bununla ilgili tinsel biçimler ile kültür, altyapı ve üstyapı olarak bağlantı içindedirler, birbirleriyle nedensel bir bağlılık içinde bulunurlar. Marx’çılığın felsefe bakımından temel ilkesi şudur: İnsanın bilinci varlığını değil, tam tersine toplumsal varlığı bilincini belirler. Düşünce ve bilinç insan beyninin ürünleridir, insanın kendisi de bir doğa ürünüdür, çevresi içinde ve çevresi ile birlikte gelişir; insan toplumu da kültürü ile birlikte bir doğa parçasıdır; insan tarihi de neden-etki bağlantısı içinde ve eytişimsel bir biçimde gelişir.

Evren olmuş bitmiş bir şey değil, ilerleyen bir süreçtir; Eytişim de Marx’a göre, gerek dış dünyadaki, gerek insan düşüncesindeki genel devinim yasası bu devinim özdeğin varoluş biçimidir, üzerindeki bilimdir. Hegel ’in karşıtlıklar içinde ilerleyen eytişimsel değişmesi Marx’ ta sınıfların savaşına çevrilmiştir. Sınıfların savaşı öğretisi de Darwin’in öğretisinde kendisine dayanak bulur. Doğadaki yaşama savaşını Marx insan toplumlarına da aktarmıştır. Bilimsel toplumculuk da sonunda bir doğa bilimi biçimine girer.

Marksizm özgün bir siyasal felsefe, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi bir toplumsal değişim teorisi olup, Karl Marx ve Freidrich Engels’in çalışmalarından çıkarılan insanın özgürleştirilmesiyle ilgili bir düşüncedir

Karl Marx Kimdir?

5 Mayıs 1818- 14 Mart 1883

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşeri konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.  Trier’de klasik eğitimini tamamlamış olan Karl Marx, daha sonra Bonn Üniversitesinde hukuk okudu ama felsefeye olan ilgisi onu bu disiplinden uzak tuttu. Paris’e gitmeden önce Jenny Von Westphalen’la evlenmişti. Bir yıl sonra yaşam boyu hem arkadaşı hem ortağı olacak Fredrick Engels’le tanıştı. Engels de çalışmalarını sanayi işçileri hakkında yapmaktaydı. O dönemde ikisi de devrimci gruplara dahildiler. Bu sırada Marx, kendini siyasal ekonomi ve Fransız Devrimi tarihini çalışmaya adadı.

1845’te tehlikeli bir devrimci olduğu için Paris’ten atıldı ve Brüksel’e gitti. 1847’de Proudhon’un eserinin eleştirisini yaptığı Yoksulluk Felsefesi’ni yayınladı. Yine 1847’de burada Engels’le birlikte Komünist Manifestoyu hazırladı. Bu manifesto 1848’de Londra’da Komünist Parti Manifestosu olarak, Şubat devriminden hemen önce işçi sendikalarınca benimsendi.

Bu güne kadar yapılmış ve bu günden sonra yapılacak tüm sosyalizm çalışmalarının kaynağı ve mücadele edilmesi gerek bir metin olan Kapital, işçi sınıfının siyasal ekonomisinin bilimsel araştırmalar ve bulgularla desteklenmiş halidir. Sermaye ve emek arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışmadır, işçilerin sanayinin bir parçası olarak sunulması, fazla mesai, kadın ve çocukların emekleri ilk defa bu eserde konu edilmiştir.

Fransa’daki 1871 seçimlerinde hareketinin bozguna uğramasıyla daha da kötüye giden sağlığı, Marx’ın Kapital’in kalan iki bölümünü tamamlamasına engel oldu. Karl Marx, 14 Mart 1883’de Londra’da öldü. Marx, bütün sınıflı toplumlarda olduğu gibi kapitalizmin de kendini yok etmeye yol açacak içsel dinamikler barındırdığına inanırdı; onun düşüncesine göre, nasıl ki kapitalizm eskimiş feodalizmin yerini aldıysa, sınıfsız bir toplum olan komünizm de devletin proletaryanın devrimci diktatörlüğünden başka bir şey olmadığı siyasal geçiş sürecinden sonra onun yerini alacaktır. Karl Marx, işçi sınıfını kapitalizmden hayırseverlik beklememesi konusunda uyarırken, ‘toplumsal reformlar güçlünün zaafıyla değil, daima zayıfın gücüyle gerçekleştirilebilir’ demişti.

Karl Marx’ın bazı ünlü sözleri;

1. “Eğer sevgi üretmiyorsa yüreğiniz, başarılı bir üretici değilsiniz.”
2. “Cehalet, ayrıcalıklı sınıfın ustaca kullandığı bir silahtır.”
3. “İnsan doğaya ne kadar yabancılaşırsa o kadar toplumsallaşır, ne kadar toplumsallaşırsa da o kadar kendine yabancılaşır.”
4. “Karşılığında sevgi uyandırmadan seviyorsanız, yani sevgi olarak sevginiz karşılıklı sevgi yaratmıyorsa; seven bir kişi olarak dışavurumunuzla kendinizi sevilen bir kişi yapamıyorsanız, sevginiz güçsüzdür, bu bir talihsizliktir.”
5. “Bir öğretmen, öğrencilerin kafasına vurmasına ek olarak okulun sahibini zenginleştirmek için de eşek gibi çalışıyorsa üretken bir emekçi sayılır…”
6. “Hadi oradan. Son sözler yeterince doğru söz söylememiş aptallar içindir.”
7. “İnsanların maddi yaşam koşullarını belirleyen onların bilinçleri değildir, bu maddi koşullar onların bilinçlerini belirler.”
8. “Kitaplarım, onları yazarken içtiğim tütünün bile parasını karşılamadı.”
9. “Daha iyi giysiler ile yiyecekler, daha iyi muamele görmek ve efendinin bağışladığı daha geniş bir toprağa sahip olmak, kölenin sömürülmesini ne derece ortadan kaldırırsa, ücretli işçininkini de işte o kadar kaldırır.”
10. “Örümcek, işini dokumacıya benzer şekilde gördüğü gibi, arı da peteğini yapmada pek çok mimarı utandırır…”
11. “Cimri aklını yitirmiş bir kapitalist; kapitalist ise aklı başında bir cimridir.”
14. “Cehenneme giden yollar iyi niyet taşlarıyla döşelidir.”

canemregündem.com